سابقه و هدف: بدلیل محدودیت های رادیوگرافی معمولی در تشخیص پوسیدگیهای ثانویه، این مطالعه با هدف تعیین قدرت رادیوگرافی Digital Subtraction در تشخیص پوسیدگی های ثانویه انجام شد.مواد و روش ها: مطالعه با طراحی تشخیصی بر روی 40 دندان مولر دائمی سالم که در محلول فرمالین 10 درصد نگهداری شده بود انجام شد. 80 حفره کلاس دو استاندارد در سطوح مزیال و دیستال دندانها ایجاد و با آمالگام ترمیم شد. دندانها توسط پوتی در فیلم نگهدار xcp ثابت شدند و تصاویر دیجیتال اولیه از هر دندان تهیه و در حافظه دستگاه ذخیره گردید. سپس پوسیدگی ثانویه توسط فرز روند 1 به عمق 1 میلیمتر در دیواره لثه ایجاد شده، توسط موم قرمز ترمیم شد. از دندانها مطابق تابش اولیه تصویر دیجیتال گرفته و تصاویر در حافظه دستگاه ذخیره شد. بعد از بررسی تصاویر توسط متخصصین، نتایج آماری با استفاده از نرم افزار (16) spss بررسی شد و شاخص های پنج گانه تشخیصی محاسبه شد.یافته ها: PPV (ارزش پیش بینی مثبت) و) NPV (ارزش اخباری منفی) حساسیت و ویژگی به ترتیب، در ناحیه مزیال %71.6، %75.4، %69.6 و %77.2 و در ناحیه دیستال 77%، 87% و 86%، %79.45 محاسبه گردید. در ناحیه مزیال میزان خطای تشخیص (%26.2) DSR نسبت به ناحیه دیستال (%17.4) بیشتر بود که این اختلاف از لحاظ آماری معنادار بود. (P<0.001)نتیجه گیری: به نظر می رسد استفاده از رادیوگرافی Digital subtraction در تشخیص پوسیدگی های ثانویه به خصوص در سطح دیستال دندان مفید است.

مقدمه: تحلیل خارجی ریشه به از دست رفتن سمان یا عاج دندان که گاهی به سمت پالپ گسترش می یابد اشاره می کند. هدف از مطالعه  حاضر بررسی دقت رادیوگرافی دیجیتال تفریقی در تشخیص ضایعات خارجی ایجاد شده روی ریشه دندان بود.مواد و روش ها: در این مطالعه آزمایشگاهی از ده دندان پره مولر با ریشه سالم استفاده شد. دندان ها بین منبع اشعه X و گیرنده  دیجیتالی CCD ثابت گردید. قبل و بعد از ایجاد ضایعات مصنوعی روی ریشه با فرزهای روند 5/0، 1، 2، 4 و 6 در دو مکان مجزا (فاسیال و یکی ازسطوح پروگزیمال) تصاویر دیجیتال مستقیم گرفته شد و با ساب ترکشن به وسیله فتوشاپ، تصاویر دیجیتال تفریقی به دست آمد. بررسی تصاویر توسط مشاهده گرها انجام شد. سپس دقت، حساسیت و ویژگی دو روش محاسبه  و با تست آماری   Chi-square تفاوت های آماری در سطح اطمینان 05/0  بررسی شد.یافته ها: حساسیت روش دیجیتال تفریقی در سطوح پروگزیمال 34/97% و در روش دیجیتال مستقیم 92/93% بود  (16/pvalue=0) شاخص حساسیت در سطوح فاسیال در روش دیجیتال تفریقی 98% و در روش دیجیتال مستقیم 6/92% به دست آمد  (03/0=p value). شاخص ویژگی روش دیجیتال مستقیم برای سطح پروگزیمال 92/91% و در روش دیجیتال تفریقی 52/96% بود  (08/0=p value)؛ ولی در سطح فاسیال شاخص ویژگی در روش دیجیتال مستقیم و دیجیتال تفریقی به ترتیب 92/91% و 26/99% محاسبه گردید  (002/0= pvalue). در بررسی دقت، رادیوگرافی دیجیتال تفریقی از دقت بیشتری برای تشخیص ضایعات سطح فاسیال نسبت به روش دیجیتال مستقیم برخوردار بود  (006/0= pvalue).نتیجه گیری: رادیوگرافی دیجیتال تفریقی در تشخیص ضایعات کوچک تحلیلی روی سطوح پروگزیمال و فاسیال دارای حساسیتی بالاتر از روش دیجیتال مستقیم می باشد ولی در مورد ضایعات بزرگ دارای حساسیتی مشابه می باشند.

سابقه و هدف: با توجه به محدودیت های رادیوگرافی متداول در تشخیص پوسیدگی های کلاس سه، این مطالعه با هدف بررسی قدرت رادیوگرافی دیجیتال تفریقی در تشخیص عمق های مختلف پوسیدگی کلاس سه انجام شد.مواد و روش ها: این مطالعه تشخیصی (بررسی قدرت یک روش) بر روی 46 دندان قدامی دایمی خارج شده سالم انسان انجام گرفت، از نمونه های دندانی قبل از ایجاد پوسیدگی رادیوگرافی های دیجیتالی اولیه تحت شرایط استاندارد به عمل آمد. بر روی یکی از سطوح پروگزیمال به صورت تصادفی یک حفره به عنوان پوسیدگی شبیه سازی شده کلاس سه، توسط فرز روند الماسی 008 ایجاد شد. سپس عکس های ثانویه دیجیتالی برای این نمونه ها به عنوان گروه B تهیه گردید. با فرز 009 (گروه C) و بعد از آن با فرز 010 (گروه D) عمق پوسیدگی را افزایش داده و بعد از هر بار تراش تصاویر ثانویه گرفته شد. سپس با تهیه تصاویر تفریقی، دو مشاهده گر آن ها را از نظر وجود یا فقدان پوسیدگی ارزیابی کردند. بر اساس نتایج ارزیابی با کمک نرم افزار SPSS 11.5، شاخص های پنج گانه تشخیص محاسبه شد.یافته ها: ارزش اخباری مثبت، ارزش اخباری منفی، حساسیت، ویژگی و دقت برای گروه B به ترتیب برابر با 90، 84، 83، 91 و 87 درصد و در گروه C به ترتیب برابر با 96، 94، 93، 96 و 95 درصد محاسبه گردید. میزان خطای تشخیص مثبت و منفی در گروه B برابر 13.1 درصد و در گرادیوگرافی برابر 5.5 درصد بود (P<0.07).نتیجه گیری: در تشخیص پوسیدگی های کلاس سه، رادیوگرافی دیجیتال تفریقی می تواند به عنوان روشی قابل قبول مطرح باشد.

بیان مساله: Subtraction یک روش نوین تصویربرداری است که تغییرات جزیی دانسیته را نمایش می دهد؛ این تغییرات در رادیوگرافی معمولی قابل مشاهده نمی باشند. هدف: مطالعه حاضر با هدف بررسی میزان توانایی برنامه Subtraction نرم افزار Photoshop در نشان دادن تغییرات جزیی دانسیته رادیوگرافیک بین دو تصویر دندانی انجام شد. روش بررسی: در این مطالعه که به صورت بررسی تست ها انجام شد، 5 عدد مندیبل خشک در موقعیت ثابت نگه داشته شد؛ ورقه های نازک آلومینیومی روی مندیبل در محل دندانهای 6 و 7 نصب گردیدند. از هر مندیبل یک تصویر بدون ورقه آلومینیومی به عنوان مرجع تهیه شد و متعاقب آن یک سری 20 تایی از تصاویر همراه با ورقه های آلومینیومی به ضخامتهای 50 تا 1500 میکرون به وسیله دستگاه Radiovisiography (RVG) گرفته شد. هر یک از تصاویر اولیه مندیبل ها، به وسیله نرم افزار Photoshop، از تصاویر بعدی جدا (Subtract) شد. تفاوت در دانسیته در تصویر در محل دندانهای 6 و 7 مربوط به ورقه های آلومینیومی بود؛ همچنین دانسیته نوری ورقه های آلومینیومی به وسیله دستگاه دانسیتومتر مشخص گردید. یافته ها: حداقل ضخامت 300 میکرون برای رویت واضح آلومینیوم در تمام نمونه ها لازم بود؛ در این مطالعه با استفاده از برنامه Subtraction نرم افزار %6.6 Photoshop تفاوت در دانسیته رادیوگرافیک (300 میکرون آلومینیوم) مشاهده شد. با گذاردن ششمین لایه و رسیدن به ضخامت 300 میکرون در همه نمونه ها (100% موارد) نشانه آلومینیومی به آسانی و با وضوح کامل قابل رویت شد. نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که دقت برنامه Subtraction  نرم افزار Photoshop با دقت نرم افزارهای متداول Subtraction یکسان می باشد؛ همچنین دقت نرم افزار Photoshop برای بررسیهای کلینیکی تغییرات کوچک لوکالیزه در استخوان آلوئولار مناسب است.

بی شک سرعت و اهمیت روز افزون الکترونیک در پیشرفت تمام شاخه های علمی بویژه علم پزشکی چشمگیر بوده است و در این بین شاخه رادیولوژی در بین دیگر شاخه های علوم پزشکی بدلیل داشتن زمینه های مساعدتر در جهت قبول تغییرات، بیش از سایر رشته ها در مسیر تحول قرار گرفته است و بیشترین سود و بهره وری را از جریان اپیدمی الکترونیکی شدن داشته است. در این راستا می توان به تحولات چند سال اخیر در رادیولوژی اشاره کرد که در کشورهای پیشرفته اتفاق افتاده است. در این کشورها خروجی تمام دستگاه های رادیولوژی بصورت دیجیتال می باشد بطوریکه تمام اطلاعات الکترونیکی بوده و دیگر نیاز به انبار کردن فیلم ها و سایر اطلاعات نیست. در ضمن این روش از دقت و سرعت زیاد و امنیت فوق العاده برخوردار می باشد.

زمینه و هدف: هدف اصلی درمان ریشه پاکسازی و شکل دهی کامل کانال تا ناحیه تنگ شدگی اپیکالی و پر کردن سه بعدی آن می باشد. برای اندازه گیری طول دندان از روشهای متعددی استفاده می شود که رایجترین آنها رادیوگرافی (معمولی و دیجیتال) است. رادیوگرافی دیجیتال در بسیاری موارد از جمله کاهش دوز دریافتی توسط بیمار و بهداشت اشعه، امکان تغییر کنتراست و کیفیت تصاویر، توانایی ذخیره تصویر در رایانه و انتقال آن به سایر مراکز، عدم نیاز به فیلم، مراحل ظهور و ثبوت و آماده شدن سریع تصویر، نسبت به رادیوگرافی معمولی ارجح است. مطالعه حاضر با هدف مقایسه دقت رادیوگرافی دیجیتال و معمولی در ارزیابی طول کانال های انحنادار در دندانهای مولر اول فک پایین انجام شد.روش بررسی: در این مطالعه که به روش بررسی تست ها انجام شد، 40 دندان مولر اول فک پایین کشیده شده انسان که انحنای ریشه داشتند، انتخاب شدند. نمونه ها به دو گروه با انحنای کمتر از 25 درجه و بیشتر از 25 درجه تقسیم شدند؛ سپس همه نمونه ها در بلوک های گچی ثابت شدند و طول کانال با استفاده از سیستم رادیوگرافی دیجیتال و رادیوگرافی معمولی اندازه گیری شد. اطلاعات به دست آمده با استفاده از تحلیل رگرسیون و ضریب همبستگی مورد ارزیابی قرار گرفت و P<0.05 به عنوان سطح معنی داری در نظر گرفته شد.یافته ها: دقت رادیوگرافی معمولی در کانال های با انحنای کمتر از 25 درجه، بیشتر از رادیوگرافی دیجیتال و در کانال های با انحنای بیشتر از 25 درجه، کمتر از رادیوگرافی دیجیتال بود؛ اما از نظر آماری هیچ گونه اختلاف معنی داری بین دو روش رادیوگرافی دیجیتال و معمولی در تخمین طول کانال های انحنا دار وجود نداشت. نتیجه گیری: امروزه کیفیت تصاویر تهیه شده با استفاده از رادیوگرافی دیجیتال برای تخمین طول کانال های انحنادار از نظر میزان دقت با رادیوگرافی معمولی قابل مقایسه است.

مقدمه: هدف اصلی از درمانهای اندودنتیک، پاکسازی و شکل دهی کامل کانال تا ناحیه تنگ شدن اپیکالی و پرکردن سه بعدی آن می باشد. جهت اندازه گیری طول دندان از روشهای متعددی استفاده می شود که رایج ترین آنها رادیوگرافی (معمولی-دیجیتال) است. رادیوگرافی دیجیتال در بسیاری از موارد مانند کاهش دوز دریافتی توسط بیمار و بهداشت اشعه، امکان تغییر کنتراست و کیفیت تصاویر، توانایی ذخیره تصویر در کامپیوتر و انتقال آن به سایر مراکز، عدم نیاز به فیلم، مراحل ظهور و ثبوت، و آماده شدن سریع تصویر نسبت به رادیوگرافی معمولی ارجحیت دارد. در این مطالعه دقت رادیوگرافی دیجیتال و معمولی در ارزیابی طول کانال های دارای انحنان دندان های مولر اول پایین بررسی و مقایسه شده است.مواد و روشها: 40 دندان مولر اول فک پایین کشیده شده انسان که انحنا ریشه داشتند انتخاب شدند. نمونه ها به دو گروه با انحنای کمتر از 25 درجه و بیشتر از 25 درجه تقسیم شدند. سپس همه نمونه ها در بلوک های گچی ثابت شده، طول کانالها با استفاده از سیستم رادیوگرافی دیجیتال و رادیوگرافی معمولی اندازه گیری شد. اطلاعات به دست آمده با استفاده از تحلیل رگرسیون و ضریب همبستگی مورد ارزیابی قرار گرفتند.نتایج: با وجود اینکه در کانالهای با انحنای کمتر از 25 درجه دقت رادیوگرافی معمولی بهتر از رادیوگرافی دیجیتال و در کانالهای با انحنای بیشتر از 25 درجه دقت رادیوگرافی دیجیتال بهتر از رادیوگرافی معمولی بود، ولی تفاوتها از نظر آماری معنی دار نبود.بحث: امروزه کیفیت تصاویر تهیه شده با استفاده از رادیوگرافی های دیجیتال برای تخمین طول کانال های انحنادار از نظر میزان دقت با رادیوگرافی های معمولی قابل مقایسه است.

سابقه و هدف: تشخیص تحلیل خارجی ریشه دندان در رادیوگرافی از مشکلات اساسی در اندودانتیکس می باشد. این ضایعه منجر به از دست رفتن نسوج دندانی می شود و تشخیص آن در مراحل اولیه باعث افزایش امکان نگهداری دندان می گردد. هدف از این مطالعه مقایسه قدرت تشخیصی رادیوگرافی معمولی و دیجیتال در تشخیص تحلیل خارجی ریشه دندان در شرایط آزمایشگاهی بود.مواد و روش ها: در این تحقیق تشخیصی 40 دندان قدامی فک بالا و پایین که در بررسی رادیوگرافیک اولیه بدون تحلیل خارجی بودند در داخل فانتوم هایی که دارای معادل بافت سخت و نرم بودند قرار گرفتند و تصاویر رادیوگرافی معمولی و دیجیتال از آنها تهیه شد. سپس با استفاده از دستورالعمل ایزو در این دندان ها حفراتی به عمق 0.9 میلیمتر و قطر 0.9 میلیمتر در یک سوم کرونال ایجاد شد. تصاویر رادیوگرافی معمولی و دیجیتال از هر دندان از سه زاویه اورتورادیال، مزیورادیال و دیستورادیال گرفته شد. قدرت تشخیصی رادیوگرافی های دیجیتال و معمولی توسط نرم افزار16 SPSS و با استفاده از آزمون آماری Chi-Square ارزیابی گردید.یافته ها: آزمون های پنج گانه نشان داد که حساسیت، ویژگی، ارزش پیش بینی مثبت، ارزش پیش بینی منفی و دقت در رادیوگرافی دیجیتال به ترتیب 84%، 93%، 97%، 65%، 86% و در رادیوگرافی معمولی 66%، 73%، 88%، 42%، 68% بود و غیر از ارزش پیش بینی مثبت نسبت به رادیوگرافی معمولی تفاوت معنی دار دیده شد (P<0.05). در خصوص نمونه های بدون تحلیل و دارای تحلیل با زاویه تابش ارتورادیال و دیستورادیال و مزیورادیال تفاوت آماری بین رادیوگرافی معمولی و دیجیتال رادیوگرافی مشاهده شد (P<0.05).نتیجه گیری: قدرت تشخیصی رادیوگرافی دیجیتال نسبت به رادیوگرافی معمولی در تشخیص تحلیل خارجی بیشتر است.

زمینه و هدف: با توجه به افزایش روزافزون آزمونهای رادیوگرافی با استفاده از دوزیمتر ترمولومینسانس (TLD) در آزمونهای مختلف رادیوگرافی، می توان مقدار دوز موثر اندامهای بحرانی را اندازه گرفت. در این تحقیق، روند پیشرفت دستگاه های رادیولوژی از آنالوگ به دیجیتال که موجب تسریع در انجام رادیوگرافی ها به خصوص بیماران اورژانسی شده است، بررسی شد؛ سپس میزان دوز موثر اندامهای بحرانی در دستگاه های رادیوگرافی دیجیتال با استفاده از دوزیمتر TLD محاسبه گردید. روش بررسی: در این مطالعه توصیفی-تحلیلی از 29عدد دوزیمتر TLD استفاده شد. ابتدا مراحل کاالیبراسیون TLDها توسط مرکز حفاظت سازمان انرژی اتمی تهران انجام گردید، سپس با استفاده از TLDها در آزمونهای رادیوگرافی دوز معادل و سپس دوز موثر اندامهای بحرانی محاسبه شد. یافته ها: داده ها با استفاده از آزمون واریانس ANOVA در نرم افزار SPSS انجام شد. میانگین دوزهای موثر اندامهای بحرانی عبارتند از: میانگین دوز موثر تیرویید mSv 0/0034± 0/0015(در رادیوگرافی گردن)، میانگین دوز موثر چشم mSv 00/63± 0/0004(در رادیوگرافی جمجمه)، میانگین دوز موثر پستان mSv 0/0067± 0/0009(در رادیوگرافی ریه) و میانگین دوز موثر تخمدان mSv 0/0201± 0/0652(در رادیوگرافی شکم). اختلاف معناداری میان دوز موثر اندامهای تیرویید و تخمدان که هر دو در وضعیت قدامی-خلفی (AP) قرار دارند، یافت شد(0/05>P). در مورد اندامهای چشم و پستان که هر دو در وضعیت خلفی-قدامی (PA) قرار دارند، اختلاف معناداری مشاهده نشد. نتیجه گیری: تحقیق حاضر نشان داد که مقدار دوز موثر بیمار در آزمونهای رادیوگرافی به ضخامت عضو مورد نظر و وضعیت بیمار بستگی دارد که در مقدار دوز اشعه جذب شده بیمار، تاثیر بسزایی دارد.